Richard Llwyd: Beaumaris Bay and Other Poems

Dr Elizabeth Edwards

Daeth Richard Llwyd (1752-1835), gwas tŷ a drodd yn fardd ac yn hynafiaethydd, yn un o ysgrifenwyr cyfnod Rhamantaidd mwyaf adnabyddus Cymru ar gyhoeddi Beaumaris Bay: A Poem yn 1800.  Heddiw, wedi’i anghofio bron, dathlwyd Llwyd yn ei amser ei hun fel 'Bardd yr Wyddfa', bardd y mae ei ddarlun o dirluniau gogledd Cymru, llenyddiaeth a hanes wedi dod i ddiffinio’r lleoedd hynny ar gyfer teithwyr diweddarach i'r rhanbarth.

Wedi'i lansio ym mis Medi, mae cyhoeddiad newydd gan Dr Elizabeth Edwards, Cymrawd Ymchwil yng Nghanolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd (CAWCS) Prifysgol Cymru bellach yn ceisio ailddarganfod ei waith.

Mae Richard Llwyd:  Beaumaris Bay and Other Poems, a gyhoeddwyd gan Trent Editions (a leolir ym Mhrifysgol Nottingham Trent) yn eu cyfres Poetry Recoveries, yn atgynhyrchu'r testun llawn Beaumaris Bay ochr yn ochr â geiriau, baledi, a chyfieithiadau penillion byrrach ar bynciau sy'n amrywio o hanes gwleidyddol a barddol Cymru i gelf a rhyfel, gwrthdaro dosbarth a chreadigrwydd, gwydnwch emosiynol mewn cyfnod anodd, a bywydau cudd y tlodion gwledig.

Mae’r cyflwyniad beirniadol a bywgraffyddol yn lleoli Llwyd yn y man cyfarfod o farddoniaeth dosbarth gweithiol, pedair cenedl Rhamantiaeth, ac ysgrifennu Saesneg yng Nghymru.  Mae nodiadau esboniadol ar y testunau yn nodi ei ffynonellau, dylanwadau, a’i gyfeiriadau llenyddol eang a hanesyddol.

Wrth siarad am y cyhoeddiad, dywedodd yr Athro John Goodridge o Brifysgol Nottingham Trent:

“Mae argraffiad ysgolheigaidd gwych Elizabeth Edwards o gerddi Richard Llwyd yn ddarn gwych o waith ymchwil wedi’i ailddarganfod o ffigwr allweddol Cymreig y ddeunawfed ganrif.”

Mae diddordebau ymchwil Dr Edwards, a ymunodd â CAWCS yn 2009 fel Cymrawd Ymchwil ar y prosiect Cymru a’r Chwyldro Ffrengig, yn gorwedd yn llenyddiaeth a diwylliant y ddeunawfed ganrif a'r cyfnod Rhamantaidd, gan ganolbwyntio'n benodol ar ailddarganfyddiadau llenyddol, golygu testunol, dulliau beirniadol archipelagig, a hanes ysgrifennu menywod.  Ar hyn o bryd mae'n gweithio ar y prosiect ymchwil Teithwyr Chwilfrydig a ariennir gan AHRC, gan ganolbwyntio ar deithiau o Gymru yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg hwyr a dechrau'r ddeunawfed ganrif.